Podział majątku wspólnego

Podział majątku wspólnego najczęściej ściśle związany jest z rozwodem, separacją lub śmiercią jednego z małżonków. Niezależnie od okoliczności podział majątku również może nieść ze sobą duży ładunek emocjonalny. Istotne jest więc, by poza wsparciem merytorycznym umiejętnie pomagać klientom w trudnych dla nich chwilach. Nasza kancelaria zajmuje się sprawami, które wynikają z podziału majątku po rozwodzie.

Omawiany podział dotyczy podziału rzeczy, pieniędzy czy innych aktywów, które stanowią wspólną własność małżonków (co do zasady składniki majątku zgromadzone w trakcie trwania małżeństwa). Obowiązujący system ustawodawstwa dotyczący majątku wspólnego małżeńskiego reguluje podział tego typu majątku. Majątek wspólny dzieli się natomiast co do zasady na dwa rodzaje:

Majątek wspólny ustawowy – obejmuje rzeczy i pieniądze nabywane przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa, z wyjątkiem darowizn i spadków, które są przeznaczone dla jednego z małżonków,
Majątek wspólny umowny – obejmuje rzeczy i pieniądze nabywane przez małżonków w trakcie trwania małżeństwa, które zostały wyznaczone jako wspólne w umowie małżeńskiej (np. przez zawarcie intercyzy).

W przypadku podziału majątku wspólnego przyjmuje się, co do zasady przyjmuje się, że małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Przy czym przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym. Ponadto, każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Każdy z małżonków może także żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny.

Kiedy możliwy jest podział majątku i jak on przebiega?

Wprawdzie najczęściej podział majątku wspólnego następuje w wyniku rozwodu, to jednak takie okoliczności jak separacja czy śmierć małżonka również mogą determinować taki podział. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że w nie ma obowiązku angażowania sądu podczas podziału majątku. Równie dobrze podziału można dokonać w trybie pozasądowym, jeśli tylko małżonkowie dojdą do porozumienia. Jeśli jednak w sprawę zostanie zaangażowany sąd będzie on brał pod uwagę różne okoliczności, które decydować będą o proporcjach podziału. Będą to np. możliwości finansowe każdego z małżonków, a także okoliczności przekładające się na powstanie i zmianę majątku wspólnego małżeńskiego, czy też nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

FAQ

Podział majątku po śmierci małżonka – jak przebiega?

W sytuacji, w której podział majątku wspólnego małżeńskiego ma nastąpić po śmierci jednego z małżonków, w życie wchodzą przepisy prawa spadkowego. System dziedziczenia ustawowego określa, że najpierw spadek po zmarłym dziedziczy małżonek oraz dzieci. W skład majątku spadkowego, oprócz rzeczy należących do majątku osobistego zmarłego, może więc wchodzić udział we wspólnie zgromadzonym majątku (majątku wspólnym).

Czy podział majątku wspólnego musi być dokonany przed sądem?

Nie ma konieczności dokonywania podziału majątku wspólnego przed sądem. Dobrą praktyką jest dokonanie takiego podziału w trybie pozasądowym, jeśli tylko małżonkom uda się dojść do porozumienia. Jeśli podział dotyczy nieruchomości należy zawrzeć wówczas odpowiednie porozumienie o podziale majątku w formie aktu notarialnego.

Czego nie obejmuje majątek wspólny?

Wprawdzie majątek wspólny obejmuje rzeczy czy pieniądze, w których posiadanie wchodzą małżonkowie w trakcie trwania małżeństwa, to jednak do majątku wspólnego co do zasady nie zalicza się darowizn i spadków. Te co do zasady należą do małżonka, który taki spadek czy darowiznę otrzymał (o ile co innego nie wynika np. z umowy darowizny).

Kiedy możliwy jest podział majątku przed notariuszem?

Podział majątku wspólnego może być realizowany w formie umowy zawartej przed notariusze,, jeśli tylko małżonkowie zdecydują się na pozasądowy sposób rozwiązania tego typu sprawy i została ustanowiona pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa. Proces może przebiegać zarówno podczas trwania małżeństwa, jak i już po rozwodzie.