Europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń

Dzięki swobodzie przepływu towarów i usług między państwami członkowskimi w Unii Europejskiej każdego dnia zawieranych jest setki tysięcy umów, których stronami są podmioty z różnych krajów. Co jednak zrobić, jeżeli kupiony towar nie spełnia naszych oczekiwań? Jak mamy dochodzić swoich praw?

Z pomocą przychodzi nam europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń, mające na celu uproszczenie i przyspieszenie postępowania spornego dotyczącego drobnych roszczeń w sprawach transgranicznych, a także służące obniżeniu kosztów. Warto zaznaczyć, iż postępowanie ma charakter fakultatywny, czyli jest dostępne stronom jako alternatywa dla istniejących postępowań przewidzianych w prawie państw członkowskich.

Europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń jest w niewielkim stopniu implementowanie do polskiego porządku prawnego w ustawie z dnia 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego w art. 50521 – 50527a. Na szczęście ustawa odsyła nas do bardziej szczegółowego Rozporządzenia (WE) NR 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r.
Postępowanie jest stosowane w przypadku, gdy przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w kraju UE innym niż państwo członkowskie sądu lub trybunału rozpatrującego sprawę.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż powyższe postępowanie wszczyna się poprzez wniesienie pozwu przeciwko osobie, organizacji lub firmie z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej w przypadku roszczeń, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 5 000 euro (w celu ułatwienia obliczania wartości przedmiotu sporu nie powinno się uwzględniać żadnych odsetek od kwoty głównej, wydatków i kosztów)

W celu wszczęcia postępowania należy wypełnić formularz A (znajdujący się w załącznikach rozporządzenia) oraz dołączyć wszystkie dokumenty poświadczające (np.: pokwitowania, faktury). Wypełniony formularz wraz z dokumentami należy złożyć we właściwym sądzie lub trybunale w swoim kraju albo w innym kraju UE. Po otrzymaniu formularza pozwu, sąd lub trybunał decyduje czy roszczenie znajduje się w zakresie tej procedury. W przypadku, gdy powód nie podał wystarczających informacji, wysyłany jest drugi formularz (formularz B) z prośbą o uzupełnienie brakujących danych w określonym terminie. Pozew zostaje zwrócony, jeżeli powód nie wypełni żądania sądu/trybunału w terminie lub gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne lub niedopuszczalne.

Jeśli sprawa kwalifikuje się do postępowania w sprawie drobnych roszczeń, sąd lub trybunał po otrzymaniu kompletnego pozwu przygotowuje standardowy formularz odpowiedzi (formularz C), który musi zostać wysłany do pozwanego w ciągu 14 dni, wraz z kopią pozwu i dokumentów uzupełniających. Pozwany (osoba, przeciwko której składany jest pozew) ma 30 dni na udzielenie odpowiedzi na pozew.

Następnie, w ciągu 30 dni od odpowiedzi ( jeśli jej udzieli) sąd lub trybunał ma kilka możliwości rozwiązania toczącego się sporu:
1. wydać orzeczenie w przedmiotowej sprawie,
2. zwrócić się o doprecyzowanie informacji na piśmie od powoda lub pozwanego,
3. przeprowadzić postępowanie dowodowe,
4. wezwać strony na rozprawę.

Orzeczenie wydane w państwie członkowskim w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim, bez potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się co do jego, na podstawie zaświadczenia wydanego przez sąd lub trybunał i odpisu orzeczenia. Jednak jeżeli pozwany nie zastosuje się do orzeczenia sądu, należy skontaktować się z organami egzekwowania prawa w jego kraju. Aby to zrobić, trzeba przedstawić oryginał orzeczenia oraz zaświadczenie dotyczące orzeczenia – formularz D.

Na koniec warto wspomnieć o kosztach postępowania. Ponosi je strona przegrywająca. Jednakże sąd lub trybunał nie zasądza na rzecz strony wygrywającej kosztów, które były zbędne lub nieproporcjonalne do wartości przedmiotu sporu.